ဂ်ံဳးဂ်ံဳးက်ေနေသာ ကားအိုပ်က္တစ္စီး (သို႔မဟုတ္) က်ေနာ္တို႔ျမိဳ႔ျပအား အင္ဂ်င္ ျပန္ခ်ေသာအခါ

ေနာက္ခံအေၾကာင္း




ႏိုင္ငံရပ္ျခားကို ႏွစ္ရွည္လမ်ားသြားျပီး ျပန္လာတဲ့ ျမန္မာတစ္ေယာက္ဟာ ေလဆိပ္ကထြက္လာရင္ ခံစားရတဲ့ feeling (၂) ခုရွိပါတယ္...တစ္ခုက ငါ့ေျမငါ့ေရ၊ ငါ့မိသားစုဆီ ျပန္ေရာက္ျပီဆိုျပီး ၾကည္ႏူးႏွစ္သိမ့္မႈနဲ႔ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကိုယ္ေနခဲ့ဘူးတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ငါတို႔ရဲ႔ ရန္ကုန္ဟာ ဂ်ံဳးဂ်ံဳးက်ေနတဲ့ ကားပ်က္ၾကီးတစ္စင္းလို ျဖစ္ေနခဲ့ပါေပါ့လားလို႔ ေတြးမိရင္း ရင္နင့္မိတာပါ။
မိမိအာဏာတည္ျမဲဘို႔ လူေတြရဲ႔ အက်င့္စရိုက္ကို ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရျပိးတဲ့ေနာက္ ပိုႏွေျမာဘို႔ေကာင္းတာက လူေတြရဲ႔ စိတ္ဓါတ္ပါ အဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတာပါ။
လမ္းလယ္ေခါင္မီးပိြဳင့္နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာ ရပ္ျပီးလူတင္ေနတဲ့ ဘတ္(စ)ကားေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းသည္ လမ္းေလွ်ာက္ရန္မဟုတ္၊ ေစ်းေရာင္းရန္သာျဖစ္သည္လို႔ခံယူထားတဲ့ လမ္းေဘးေစ်းသည္ေတြ၊ ကားရပ္မေပးတဲ့ လူကူးမ်ဥ္းၾကားက မကူးရဲလို႔ သင့္ရာကကူးရင္း အဖမ္းခံၾကရတဲ့ ခရီးသြားျပည္သူေတြေၾကာင့္ ျပင္လိုစိတ္ရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူတစ္ေယာက္မ်ားတက္လာခဲ့ရင္ဆိုတဲ့ မရဲတရဲေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္ blog ေလးတစ္ခုေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အခု post ဟာ က်ေနာ္Blogကို မွီျငမ္းျပိး ျဖည့္စြက္ထားတာပါ။

 ခံုးေက်ာ္တံတားမ်ား ႏွင့္ လႈိဏ္ေခါင္းမ်ား



ေခတ္မီျမိဳ႔ျပေတြမွာ တစ္ေန႔တစ္ျခားထူထပ္လာတဲ့ ကားၾကပ္တဲ့ျပႆနာ၊ ခရိးသြားျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဘို႔ ၾကိဳးစားၾကရာမွာ ခံုးေက်ာ္တံတားမ်ား ၊ ေျမေအာက္လႈိဏ္ေခါင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ျပီး ေျဖရွင္းၾကတာဟာလည္း နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဒီနည္းကိုသံုးရာမွာ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံေတာ့ မတူညီၾကပါဘူး။ ကိုယ့္ျမိဳ႔ျပရဲ႔ အေျခအေနေပၚမူတည္လို႔ ကြာျခားၾကပါတယ္။

က်ေနာ္ဆိုလိုတာက နည္းစံနစ္မဟုတ္ပါဘူး။ မဟာဗ်ဴဟာ ေရြးခ်ယ္မႈပါ။ ဒီေနရာမွာ အခုတစ္ေလာ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာပိုင္မ်ားက ေျပာသလို စကၤာပူလိုျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားမယ္လို႔ဆိုျပီး သူနဲ႔တစ္ထပ္တည္းတူေအာင္ အတုယူစရာမလိုပါဘူး။ "စု-တု-ျပဳ" ၾကရမွာပါ။ သူတို႔အေနအထားနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္လုပ္ထားတာေတြကို သြားေလ့လာ၊ အတုယူသင့္တာကို အတုယူျပီး ကိုယ့္ပံုစံကို ဗ်ဴဟာခ်ရမွာပါ။ လုပ္တာကေနာက္၊ ဗ်ဴဟာကအရင္ပါ။ သမၼတၾကီးက လုပ္ေပးပါေျပာတိုင္းလည္းခ်က္ခ်င္းထလုပ္စရာမလိုပါဘူး။ ေရရွည္စီမံကိန္းခ်ျပီး ဘတ္ဂ်တ္ခြဲေ၀ကာ တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာပါ။
ကဲ- က်ေနာ္တို႔ အိမိနီးခ်င္းတိုင္းျပည္ေတြက ျမိဳ႔ျပေတြကို တေစ့တစ္ေစာင္း ၾကည့္ရေအာင္......

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာာက္
ထိုင္းေတြက ဘန္ေကာက္ျမိဳ႔ေတာ္ကလမ္းေတြကို ယာဥ္ထူထပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ မဟာဗ်ဴဟာလမ္းမၾကီး နဲ႔ ဗဟာဗ်ဴဟာလမ္းငယ္ဆိုျပီး ခြဲျခားလိုက္တယ္။

ဥပမာျပရရင္ ျပည္လမ္း၊ ကမၻာေအးဘုရားလမ္းတို႔ဟာ လမ္းမၾကီးျဖစ္ျပီး ေျမနီကုန္းနဲ႔ လွည္းတန္းတို႔ဟာ လမ္းငယ္ေပါ့့ဗ်ာ။ အဲဒီလမ္းမၾကီးနဲ႔ လမ္းငယ္ဆံုတဲ့ေနရာေရာက္တိုင္း လမ္းမၾကီးဖက္ျခမ္းမွာ ခံုးေက်ာ္ထားထားေပးတယ္။
super busy လမ္းေတြဆိုရင္ေတာ့ အေရးမပါတဲ့ လမ္းသြယ္ေတြနဲ႔ ဆံုတဲ့ေနရာေတြမွာေတာင္ ခံုးေက်ာ္ေဆာက္ထားေပးတယ္။

ဗန္ေကာက္ျမိဳ႔ေတာ္မွ အထင္ကရ မိုးပ်ံတံတားတစ္ခု...

ဒါေပမယ့္ ျမိဳ႔လည္ေခါင္ရပ္ကြက္ေတြမွာ ေန႔လည္ေန႔ခင္းေတာင္ ပက္က်ိႏႈံးနဲ႔ေရြ႔ေနတဲ့ ကားျမစ္ၾကီးေတြေၾကာင့္ ဘန္ေကာက္ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ကားအက်ပ္ဆံုးျမိဳ႔ေတာ္အျဖစ္ နံမည္ဆိုးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားတုန္းပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ စိတ္ဓါတ္မက်ပါဘူး။ ပံုမွာျမင္ရတဲ့အတိုင္း မိုးပ်ံတံတားေတြကို အင္တိုက္အားတိုက္ေဖာက္လုပ္ဆဲပါဘဲ။
ဒါေပမယ့္ ျမိဳ႔ေတာ္တြင္းကားနဲ႔ လူဦးေရတိုးပြားလာမႈႏႈန္းက ေဆာက္လုပ္ျပီး ေဆာက္လုပ္ဆဲ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြျပီးစီးႏႈန္းထက္ေက်ာ္လြန္ေနတုန္းပါဘဲ.........
တစ္ခါတစ္ရံမွာ တစ္ကီလိုမီတာေရြ႔ဘို႔ တစ္နာရီေက်ာ္ၾကာရတယ္ဆိုတဲ့ complaints ေတြဟာ ၾကားေနက် သံစဥ္ေဟာင္းေတးတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါျပီ။

ပက္က်ိႏႈန္းနဲ႔ ေရြ႔ေနေသာ ကားျမစ္တစ္စင္း...

လမ္းေတြကို ေဘးသို႔ထပ္ခ်ဲ႔ဘို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါ ေဒါင္လိုက္ခ်ဲ႔လာၾကပါတယ္။ ထိုင္းမွာ အသစ္ေဆာက္လုပ္ျပီးနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ဆဲ Expressways ေတြဟာ မိုးပ်ံတံတားေတြျဖစ္လို႔လာပါတယ္။ ဘန္ေကာက္ဟာ ႏိုင္ငံတကာစံညႊန္းေတြအရ စကၤာပူျပီးလွ်င္ အေရွ႔ေတာင္အာရွမွာ ဒုတိယေစ်းအၾကီးဆံုး Mega City ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းေတြကို အသစ္ေဖာက္လုပ္ဘို႔ လက္ရွိအိမ္ျခံေျမေတြကို ဖယ္ရွားဘို႔က အေလ်ာ္အစားမ်ားလာတဲ့အခါ လမ္းေတြကို မိုးေပၚက သြားဘို႔ကလြဲျပိး အျခားကုန္က်စံရိတ္သက္သာတဲ့ နည္းလမ္းမရွိေတာ့ပါဘူး။ ေျမေအာက္ဥမင္လမ္းတူးရတာက ပိုကုန္က်စံရိတ္မ်ားျပီး နည္းပညာပိုမိုရႈပ္ေထြးလို႔ပါ။ ဒီအတြက္ေပးဆပ္ရတဲ့ တန္ဘိုးက ျမိဳ႔ရဲ႔အလွအပေနရာေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦးအခ်ိဳ႔ဟာ ဒီတံတားၾကီးေတြေၾကာင့္ အနီးကပ္ျမင္ကြင္းကြယ္သြားပါတယ္။

ဘန္ေကာက္ဟာ ပင္လယ္ျပင္အထက္ ၆.၅-ေပဘဲျမင့္ပါတယ္။ ေကာလဟလအခ်ိဳ႔က ဘန္ေကာက္ဟာ ႏံုးေျမေပၚမွာတည္ေနျပီး တစ္ႏွစ္ကို (၂)လကၼ ႏႈန္းနဲ႔ ေျမၾကီးထဲကၽြံ၀င္ေနတာေၾကာင့္ (၂၀၃၀) မွာ ပင္လယ္ေရေအာက္စံုးစံုးျမဳပ္သြားေတာ့မွာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းဘန္ေကာက္ေရၾကီးမႈ ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ဒီေကာလဟလခန္႔မွန္းခ်က္အေပၚစိုးရိမ္မႈေတြ ဟာ ေဒသခံေတြေကာ ျပည္ပရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြအေပၚမွာပါ ဖိစီးလို႔လာခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ျဖတ္ျပီး အခုေခါင္းစဥ္နဲ႔ တိုက္ရိုက္မဆိုင္ေသာ္ျငား ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ သြယ္၀ိုက္ဆက္စပ္ေနေသာ ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးအပိုင္းကိုတင္ျပခ်င္ပါတယ္။

ဗန္ေကာက္ျမိဳ႔ေရၾကီးစဥ္ ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္အတြင္း ေရနစ္ေနေသာ ေလယာဥ္မ်ား....


ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဘန္ေကာက္မွာရွိတဲ့ အင္တာေနရွင္နယ္ေလဆိပ္ ဒြန္ေမာင္း ေရၾကီးလို႔ ေလယာဥ္ေတြ ေရနစ္ဆံုးရႈံးရတဲ့အခါ ေရကလည္းရုတ္တစ္ရက္မက်တဲ့အခါ ဘန္ေကာက္က ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရး ကုမၸဏီအခ်ိဳ႔ဟာ ရန္ကုန္ေလဆိပ္နားတစ္၀ိုက္ကေျမေတြကို လာေရာက္ငွားရမ္းၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကိုျပသလဲဆိုေတာ့ ဘန္ေကာက္ bottle neck ျဖစ္တဲ့အခါ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက ရန္ကုန္ကို စဥ္းစားတယ္ဆိုတာ သြားေတြ႔ပါတယ္။ ကဲဗ်ာ မိုးမျပိဳဘူး ျပိဳခဲ့မယ္ဆိုရင္ေကာဗ်ာ။

ဆိုၾကပါစို႔- ဘန္ေကာက္ျမိဳ႔ၾကီး ပင္လယ္ေရေအာက္ေရာက္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ေကာဗ်ာ ။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ ေရႊ႔မယ့္ေနရာကို ရန္ကုန္ျဖစ္ေစမလား ။ ဒါမွမဟုတ္ ဖႏြမ္းပင္အျဖစ္ခံမလား က်ေနာ္တို႔ ေရြးရပါမယ္။

 ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို ျပဆိုတဲ့ အညႊန္းကိန္းေတြဟာ လမ္းတံတားနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ေရးကဏၰမပါလို႔မျပီးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ရန္ကုန္ဟာ ပထမတန္းစားရန္ကုန္ျဖစ္လာဘို႔ က်ေနာ္တို႔မွာ ဘတ္ဂ်က္လိုတယ္။ ေစတနာမွန္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳရင့္က်က္တဲ့ပညာရွင္ေတြလိုတယ္။ အလိုအပ္ဆံုးက စံနစ္တစ္က် စီမံခန္႔ခြဲတတ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္လိုတယ္။

စကၤာပူက အာဏာရွင္ လီမိသားစုက အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးကဏၰမွာ ထိပ္ဆံုးကေျပးေနတဲ့ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ ဘန္ေကာက္ရဲ႔ ေ၀စုကိုခြဲယူဘို႔ စံနစ္တစ္က် စီမံပါတယ္။

2010 Annual report အရ ခ်န္ဂီဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကထက္ ၁၃% တိုးျပီးခရီးသည္ ၄၂သန္းကို ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးကာ ကမၻာေပၚက ခရီးသြားအမ်ားဆံုး၀င္ထြက္တဲ့စာရင္းမွာ အဆင့္ ၁၈ခ်ိတ္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္က ၄၃သန္းနဲ႔ အဆင့္(၁၇)ပါ။

က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ဟာ ခရီးသည္ ၄.၂သန္း မေျပာနဲ႔ ၊ ၄သိန္း၂ေသာင္းကို ၀န္ေဆာင္မႈေပးတာေတာင္ မႏိုင္နင္းေသးပါဘူး။ အဆ(၁၀၀) ကြာဟေနတဲ့ ပမာဏပါ။ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ဟာ ထပ္ခ်ဲ႕ဘို႔ ေျမေနရာ အကန္႔အသတ္ရွိပါတယ္။ ဒါက်ေနာ့္အျမင္ပါ။

အခုေလယာဥ္ရံုေတြလုပ္ထားတဲ့ ျပည္လမ္းတစ္ဖက္ျခမ္းအထိ ခ်ဲ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္လမ္းကို တစ္ျခားကို ကြင္းေရွာင္ျပိး ျပန္ေဖာက္ေပးရပါမယ္။ ပဲခူးအထိဆိုရင္ေတာ့ နည္းနည္းေ၀းသလားလို႔ဗ်ာ။ ေလဆိပ္က ရန္ကုန္ျမိဳ႔ထဲအေရာက္(၂)နာရိေမာင္းဘို႔ဆိုတာ ဘယ္မွာမွ မၾကားဘူးပါဘူး။

စကၤာပူ

စကၤာပူျမိဳ႔ေတာ္၏ မာရီနာ ပင္လယ္ေအာ္ ႏွင့္ Marina Bay Sand Hotel and Casino

စကၤာပူ ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ျမိဳ႔ထဲလမ္းေတြမွာ ခံုးေက်ာ္တံတားေဆာက္လုပ္တာရွားပါတယ္။ ဒီအစား ျမိဳ႔နယ္ေတြေဘးကပတ္ေဖာက္ထားတဲ့ အျမန္လမ္းေတြကို ဦးစားေပးျပီး ေဖာက္လုပ္ပါတယ္။

အဲဒီအျမန္ေမာင္းလမ္းေတြဟာ ရပ္ကြက္ၾကီး (သို႔) ျမိဳ႔နယ္ထဲဆင္းတဲ့အခါ Exit ဆိုတဲ့ လမ္းေျမာင္ေတြကေန ဆင္းသြားျပီး သက္ဆိုင္ရာျမိဳ႔နယ္ေတြထဲေရာက္သြားပါတယ္။ Exit တိုင္းမွာ ခံုးေက်ာ္တံတားရွိတယ္။

ျမိဳ႔လယ္ေခါင္ေနရာေတြမွာေတာ့ အျမန္ေမာင္းလမ္းဟာ လႈိဏ္ေခါင္းထဲေရာက္သြားပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ျမိဳ႔လည္ေခါင္ စီးပြားေရးရပ္ကြက္ေတြက ကိုလိုနီေခတ္အေဆာက္အဦးေတြရဲ႔ အလွအပ နဲ႔ ကုန္တိုက္ၾကီးေတြ ၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦးေတြကို မကြယ္ေအာင္လို႔ပါ။

စကၤာပူ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ကိုဆက္သြယ္ေပးထားေသာ Kalang-Payar Lebar Expressway (KPE) Tunnel

ျမိဳ႔နယ္တြင္းက လမ္းေတြကေတာ့ ပံုမွန္မီးပိြဳင့္ထားတဲ့ လမ္းဆံုေတြဘဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္ မိုးရြာတဲ့အခါ နဲ႔ အလုပ္သြားအလုပ္ျပန္အခ်ိန္ေတြမွာ အျမန္လမ္းမၾကီးေတြေပၚမွာေတာင္ တစ္ေရြ႔ေရြ႔ဘဲ သြားႏို္င္ပါတယ္။

ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေရႊျမန္မာေတြ အားက်အထင္ၾကီးတဲ့ စကၤာပူမွာေတာင္ ေသေသခ်ာခ်ာမတြက္ခ်က္ဘဲ ေလာေလာ၊ေလာေလာလုပ္လို႔ အဓိက စီးပြားေရးရပ္ကြက္ျဖစ္တဲ့ Orchard Road ေပၚမွာ ေရၾကီးတာ (၂)ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ Downtown Line ေျမေအာက္ရထားလမ္းအတြက္ Kallang တူးေျမာင္းေပၚမွာ လုပ္ငန္းစကတည္းကပါ။ အခုေတာ့ Orchard လမ္းမၾကီးကို ျမွင့္၊ တူးေျမာင္းအသစ္ေတြျပန္တူးနဲ႔ ကုစားေနရပါတယ္။


နံမည္ေက်ာ္ Orchard လမ္းမၾကီး မိုးသည္းထန္ရြာရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေရၾကီးေနစဥ္


ထို႔နည္းတူ တရုတ္တန္းမွာ ေဆာက္ျပီးတာ တစ္ႏွစ္ေလာက္ဘဲရွိေသးတဲ့ Flyover တစ္ခုျပန္ဖ်က္ခ်လိုက္ရပါတယ္။ အသစ္ေဆာက္မယ့္ ေျမေအာက္ရထားလိုင္းလုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ မလြတ္လို႔ပါ။

ထို႔နည္းတူ နစ္ကိုလ္းဟိုင္းေ၀း မေတာ္တစ္ဆမႈဟာလည္း စကၤာပူႏိုင္ငံရဲ႔ နည္းပညာ နဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ေဘးအႏၱ႐ာယ္ ကင္းရွင္းမႈ ရာဇ၀င္မွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ အမည္းစက္တစ္ခုပါဘဲ။ ဂ်ပန္ကုမၸဏီဆိုျပီး အထင္တစ္ၾကီး ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့မိတဲ့အမွားပါ။

လမ္းအမည္ေပးစံနစ္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ေရွးျမန္မာေတြရဲ႔ ျမိဳ႔ေတာ္မႏၱေလးရဲ႔ ေျခဖ်ားေတာင္မမွီေသးပါဘူး။

ထို႔အတူ သီးသန္႔စက္ဘီးစိးစရာလမ္း ရွားပါးမႈ၊ လမ္းေအာက္မွာ cable ျမွဳပ္တဲ့ စံနစ္ေတြဟာလည္း sustainable city ျဖစ္လာဘို႔ အဟန္႔အတားေတြပါ။

စကၤာပူဆိုတိုင္းလည္း အထင္မၾကီးၾကပါနဲ႔....သူတို႔မွာလည္း အားနည္းခ်က္ဆိုတာရွိပါတယ္။ ပံုတူကူးတယ္ဆိုတာ ရိုးစင္းလြန္းပါတယ္။ ကိုယ့္အေနအထားနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ စံထုတ္ၾကဘို႔ပါ။

ကိုယ့္အေနအထားနဲ႔ တူေအာင္ စံထုတ္ျပီး ေျမာက္ဥကၠလာ ေက်ာက္ေရတြင္း ခံုးတံတားလို ႏွစ္ေတြ အၾကာၾကီးေဆာက္ျပီးမွ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ျပီးသြားတဲ့ ခံုးတံတားေတြ အသစ္ထပ္ထြက္လာမွာလည္း စိုးရေသးတယ္။

စကၤာပူ highway လမ္းေတြ နဲ႔ ျမိဳ႔နယ္လမ္းမၾကီးေတြ standard ထားတဲ့ ယာဥ္ေၾကာပမာဏက (၃)လမ္းေမာင္း စံနစ္ပါ။ အခုေတာ့ ဒီစံနစ္ဟာ ေခတ္မမွီေတာ့ပါဘူး။ Accident တစ္ခုျဖစ္တာနဲ႔ လမ္းေတြဟာဆို႔က်ပ္ျပီး ကားေတြေက်ာက္ခ်ရေတာ့တာပါဘဲ။ accident ကလည္းမိုးေလးနည္းနည္းသည္းတဲ့အခ်ိန္ ၊ အလုပ္သြားအလုပ္ျပန္ခ်ိန္ဆိုရင္ အျမဲျဖစ္ေနက်ပါ။

မနက္ခင္းအလုပ္သြားခ်ိန္ ျမင္ကြင္းတစ္ခု

ရန္ကုန္
ျပီးခဲ့တဲ့လပိုင္းအတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာပိုင္ ထိပ္ပိုင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ရန္ကုန္ျမိဳ႔ၾကိးကို စကၤာပူလိုျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္ ဆိုတဲ့ ေလသံပစ္လာေတာ့ က်ေနာ္ အံ့အားသင့္မိတယ္.......အေျပာလြယ္လိုက္ၾကတာလို႔.....တံတား(၅)စင္းေလာက္ေဆာက္ရံုနဲ႔ အခုလိုေၾကြးေက်ာ္ရေလာက္ေအာင္ သူတို႔ဘယ္ေလာက္မ်ားေလ့လာျပိးျပီလဲလို႔....
ရန္ကုန္ကို စကၤာပူရဲ႔ေျခဖ််ားကိုမွီဘို႔ ဆိုတာ ေနျပည္ေတာ္ေဆာက္တာထက္ (၁၀)ဆပိုခက္ပါတယ္။

အေရးအၾကီးဆံုးက ဘတ္ဂ်တ္ပါ။ ျမိဳ႔ေတာ္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္လိုအပ္တဲ့ဘတ္ဂ်တ္ကို ျပည့္မွီေအာင္ရွာေဖြႏိုင္ဘို႔ အခြန္ထမ္းေဆာင္ရန္ တာ၀န္ရွိသူတိုင္းကို တိတိက်က် အခြန္ေဆာင္ခိုင္းဘို႔က စရမွာပါ......ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခ်မ္းသာဆံုးဆိုတဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ရန္ကုန္အေျခခ်ေနထိုင္သူေတြပါ....ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းက အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို အခြန္စည္းၾကပ္မွာလည္း..? လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြဘဲဆိုရင္ေတာ့ ေမ့လိုက္ပါေတာ့...

ေနာက္တစ္ခုက ေရတိုေရရွည္စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ျမိဳ႔ျပPlanကို ေရးဆြဲမယ့္သူေတြ...စည္ပင္နဲ႔ အိုးအိမ္အဖြဲ႔အစည္းက ဆြဲမွာလား ? ဒါဆိုရင္လည္း ပံုမက်၊ ပန္းမက် ဟိုမေရာက္ဒီမေရာက္ပံုစံေတြ ထြက္လာမွာဘဲ။

စည္ပင္လမ္းတံတားဌာနဟာ ၾကီးၾကပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သင့္တာပါ။ ႏိုင္ငံတစ္ကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ကိုက္ညွိျပီး ေရးဆြဲထားတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ စံေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးျပီး စစ္ေဆးရမွာပါ။ စစ္ေဆးသူက ကန္ထရိုက္လုပ္တဲ့အခါ သူခိုးကို ေငြထုပ္သြားပို႔ခိုင္းသလိုပါဘဲ။ အခုေတာ့ ပ်က္စီးသြားတဲ့အက်င့္ဟာ သူရဲ႔ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာျဖစ္သြားပါျပီ။
တစ္ရက္(၂)သိန္းေလာက္၀င္ေငြ ရွိေနသူကို လစာတစ္သိန္းေပးလည္း သဲထဲေရသြန္ပါဘဲ..ဆက္ခိုးဦးမွာပါဘဲ...

အတိုခ်ံဳးရရင္ က်ေနာ္တို႔မွာ ေငြ၊ နည္းပညာနဲ႔ စံနစ္တစ္က်ရွိမယ့္ ေရရွည္ Plan ရွိရမယ္။ ျမိဳ႔ေတာ္တစ္ခုလံုးကိုsurveyယူ၊ Plan ျပန္ဆြဲျပိး တကယ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ကန္ထရိုက္အပ္ အလုပ္အပ္ႏွံရပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ရန္ကုန္က အထင္ကရ လမ္းမရွည္ၾကိးမ်ားဟာ ယာဥ္ေၾကာႏွစ္စီးစာဘဲရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လိုအပ္တာက ယာဥ္(၈)ေၾကာပါ။

ဒါဆိုရင္လုပ္ငန္းအတိုင္းအတာဘယ္ေလာက္ၾကီးသလဲဆိုတာမွန္းလို႔ရပါျပီ။

ေရဆိုးစြန္႔ပစ္စံနစ္ ၊ ယာဥ္ေၾကာထိန္းသိမ္းမႈစံနစ္ ၊ ျမိဳ႔ေတာ္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ (ဘတ္စကားနဲ႔ ရထားမ်ား)၊ လမ္းေလွ်ာက္ခရီးသြားသူမ်ားအတြက္ သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစမယ့္ ပလက္ေဖာင္းမ်ား၊ ယာဥ္ရပ္နားမႈစံနစ္၊ အမိႈက္စြန္႔ပစ္စံနစ္၊ ျမိဳ႔ေတာ္တြင္းသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈစံနစ္၊ ဘဏ္စံနစ္ ၊ အေရးအပါဆံုး ဆက္သြယ္ေရးစံနစ္ ၊ ဒါေတြအားလံုးဟာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းထလုပ္လို႔ ရတဲ့ကိစၥတစ္ခုမွ မပါဘူး။ မူခ်ျပီးရင္ စံနစ္နဲ႔ လူပါေျပာင္းမွ ရမွာပါ။ အတတ္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ အသိပညာရွင္ေတြကို ေနရာေပး ၊ facility ေပးျပီး စံနစ္တစ္က် အဖြဲ႔အစည္း ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥေတြပါ။

တီဟီရန္ လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ အလွည့္အေျပာင္း

အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္
Sustainable Transport Magazine, ITDP ( Institute for Transportation and Development Policy )
U.S ႏွင့္ အီရန္အၾကား အမ်ိဳးသားအဆင့္ တင္းမာမႈမ်ား ရွိလင့္ကစား၊ ျမိဳ႔ျပနယ္ပယ္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွ ပညာရွင္မ်ားအၾကား အေတြ႔အၾကံဳႏွင့္ ပညာရပ္မ်ားကို ဖလွယ္ၾကေသာ ေပါင္းကူးဆက္ဆံမႈက ရွိေနခဲ့ပါသည္။

ဤကဲ့သို႔ နည္းပညာ ႏွင့္ အေတြ႔အၾကံဳပိုင္းဆိုင္ရာ ကူးလူးဆက္ဆံမႈကတဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ မိတ္ဘက္ ဆက္ဆံမႈကို တိုးတက္ေစရန္ ႏွင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျပည္သူမ်ားအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ပိုမို နားလည္ေစရန္ အေထာက္အကူျပဳလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

ေ၀ါဟာရ ဖြင့္ဆိုခ်က္

(၁) လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ (Public Transport System) : ရထားႏွင့္ ဘတ္(စ)ကားတို႔ကဲ့သို႔ တစ္ၾကိမ္တည္းျဖင့္ ျမိဳ႔ျပခရီးသြားအမ်ားကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္ေသာစံနစ္။

(၂) BRT (Bus Rapid Transit) : သီးသန္႔ဘတ္(စ)ကား တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေျမေအာက္ရထားမ်ားကဲ့သို႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား အကုန္အက်အမ်ားၾကီးခံစရာမလိုဘဲ ပံုမွန္ဘတ္(စ)ကားစံနစ္ကို မြမ္းမံထားေသာ စံနစ္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါစံနစ္တြင္ သံုးစြဲသာယာဥ္မ်ားအား ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျပႆနာမွ ကင္းလြတ္ေစရန္ သီးသန္႔ကာရံထားေသာ ယာဥ္ေၾကာအတြင္း ေမာင္ႏွင္ေျပးဆြဲေစသည္။

(၃) Congestion Charging System - ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈအလိုက္ လမ္းအသံုးျပဳခ ေကာက္ခံေသာစံနစ္ : GPS စံနစ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈကို ေထာက္လွမ္းျပီး၊ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားတစ္ခုအတြင္း ယာဥ္ေၾကာအတြင္းျဖတ္သန္းသြားေသာ ယာဥ္စီးေရအေပၚမူတည္ကါ လမ္းအသံုးျပဳခ ေကာက္ခံေသာစံနစ္ျဖစ္သည္။ ထိုစံနစ္အား လက္ရွိ စကၤာပူတြင္ သံုးစြဲလ်က္ရွိသည္။

(၄) ITDP- The Institute for Transportation and Development Policy - သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကါ အဖဲြ႕အစည္း

(၅) ITSRI- the Intelligent Transportation Systems Research Institute - AmirKabir University of Technology (AUT) အီရန္ ၏ ဌာနခြဲတစ္ခုျဖစ္သည္။

(၆) CBD - Central Business District - ျမိဳ႔လယ္ေခါင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား တည္ရွိရာ ရပ္ကြက္



နိဒါန္း


ေရနံၾကြယ္၀စြာထြက္ရွိတဲ့ အီရန္ အေၾကာင္းေျပာၾကရင္ ေဂဟျမိဳ႔ျပ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ဟာ ကနဦးအေတြး ဟုတ္လိမ့္မယ္ မထင္ပါဘူး။

လူေတြက ခ်မ္းသာ၊ လူအမ်ားစုက ကိုယ္ပိုင္ကားနဲ႔ ။ ေရနံထြက္တဲ့ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေလေတာ့ ေလာင္စာဆီက အလွ်ံပါယ္။ ေဂဟစံနစ္ကို အေထာက္အကူျပဳမယ့္ လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ေတြဆိုတာ အထက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီယူဆခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ အခု ေျပာင္းလဲရမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္လာခဲ့ပါျပီ။

လူဦးေရ 7.2 သန္းရွိတဲ့ တီဟီရန္ျမိဳ႔ေတာ္ဟာ ေခတ္မီတဲ့ ျမိဳ႔ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ေတြ၊ ျမိဳ႔ျပလူေနမႈဘ၀ကို သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိေစမယ့္ လူသြားစၾကၤန္ေတြ၊ စက္ဘီးသီးသန္႔လမ္းေတြ တည္ေဆာက္ေရးအေပၚ တိမ္းညႊတ္လာခဲ့တာကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ေနခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ အာရပ္ကမၻာမွာ အထင္ကရ ျမိဲ႔ျပ တီဟီရန္အတြက္ေတာ့ အေျမာ္အျမင္ရွိတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြပါဘဲ။

ယေန႔တီဟီရန္မွာ ေန႔တစ္ဓူ၀ ျမိဳ႔ေတာ္တြင္း ခရီးသြားလာေနၾကတဲ့ ခရီးစဥ္ေပါင္းဟာ ၁၂-သန္း ရွိပါတယ္။

အျခားကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ျမိဳ႔ျပၾကီးေတြမွာလိုဘဲ တီဟီရန္ဟာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ကို ခံစားေနရတဲ့ ေ၀ဒနာသည္ ျမိဳ႔ျပေတြထဲ အပါအ၀င္ပါ။ အခုေတာ့ ျမိဳ႔ေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဘို႔ အသည္းအသန္ၾကိဳးစားေနၾကပါတယ္။

၂၀၂၅-ခုႏွစ္မွာ တီဟီရန္ဟာ ျမိဳ႔တြင္းခရီးစဥ္ေပါင္း ၂၅-သန္းအထိ ရွိလာမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္က ထိုျမိဳ႔ျပခရီးသြားလာမႈ ၂၅-သန္း၏ ၇၅%ကို လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္(သို႔) အလားတူသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးမ်ားက ၀န္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ဘို႔ ပါ။

ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ ရွိပါျပီ။ ေမးခြန္းက ဒီ့အတြက္ သူတို႔ ဘာေတြ ျပင္ဆင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပါသလဲ ?

အခုေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ BRT( Bus Rapid Transit) နဲ႔ ျမိဳ႔ေတာ္အ၀ွန္း စက္ဘီးလမ္းကြန္ရက္ေတြကို ခ်ဲ႔ထြင္ေနပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အာရပ္အသိုက္အ၀န္းမွာ ပထမဆံုးလို႔ ဆိုရမယ့္ Congestion Charging System ကိုလည္း စတင္ေနပါျပီ။

အခုလို အေျပာင္းအလဲေတြက ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ျမိဳ႔ျပ ေဂဟသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္မွာ တီဟီရန္ကို ေရွ႔တန္းေရာက္လာေစပါတယ္။

တီဟီရန္၏ လူထုခရီးသြားစံနစ္

ျမိဳ႔ေတာ္ရဲ႔ ရထားစံနစ္ဟာ အီရန္ လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္အတြက္ သမိုင္းမွတ္တိုင္ ပါဘဲ။ 

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကန္႔ၾကာမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရအျပီး၊
(၁၉၉၈)ခုႏွစ္မွာ ျမိဳ႔ေတာ္အတြက္ ပထမဆံုး ရထားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ကို စတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

(၁၃)ႏွစ္ၾကာျပီးတဲ့ေနာက္ ဒီစံနစ္ဟာ ျမိဳ႔ျပခရီးသြား(၁.၅)သန္းကို ေန႔စဥ္ ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါျပီ။ ရထားလိုင္း(၄)လိုင္းထိ ခ်ဲ႔ထြင္လာႏိုင္ခဲ့ျပီး၊ ရထားလမ္းအရွည္စုစုေပါင္း (၁၂၅)ကီလိုမီတာအထိ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။

တီဟီရန္ ရထားစံနစ္ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံျပီးရင္ ကမၻာေပၚမွာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ အလ်င္ျမန္ဆံုးစာရင္းမွာ ပါပါတယ္။

(Target) ရည္မွန္းခ်က္က သကၠရာဇ္ ၂၀၂၅-မွာ လက္ရွိရထားလမ္းအရွည္ကို ၂၅၀% ထိခ်ဲ႔ထြင္ျပီး၊ 430-km အထိ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ဆက္သြားဘို႔ပါ။

ထပ္တိုးရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ရထားနဲ႔ ေခါက္တိုရထားငယ္မ်ား(Trams) ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ဘို႔ပါ။

တီဟီရန္ Metro

ဒါေပမယ့္ အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ကို စုစုေပါင္း ျမိဳ႔ေတာ္တြင္း ခရီးသြားလာမႈ ရဲ႔ ၇၅% အထိ တိုးဖို႔ဆိုရင္ ရထားစံနစ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ မလံုေလာက္ႏိုင္ဘူးဆိုတာက ျမိဳ႔ေတာ္အတြက္ အဓိက စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ပါဘဲ။
၂၀၀၆-ခုႏွစ္မွာ ျမိဳ႕ ေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက အမီရ္ကဘားရ္ နည္းပညာတကၠသိုလ္မွာ ရွိတဲ့ စြမ္းရည္ျမင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ သုေတသနဌာနကို အကူအညီေတာင္းပါတယ္။

1920-ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားကတည္းက တီဟီရန္မွာ ဘတ္(စ)ကားေတြ ေျပးဆြဲေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ေခတ္ေတြ ႏွစ္ေတြ ေျပာင္းလာတာနဲ႔အမွ် အဲဒီဘတ္(စ)ကားၾကီးေတြရဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈကလည္း အလိုက္သင့္ နိမ့္က်လာခဲ့ပါတယ္။ ယာဥ္မ်ိဳးစံုေရာေထြးၾကပ္တည္းေနတဲ့ တီဟီရန္ လမ္းေတြေပၚမွာ အိုမင္းေနတဲ့ ဘတ္(စ)ကားၾကီးေတြဟာ ၾကပ္တည္းရုန္းကန္ေနၾကရပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္စရာ မရွိတဲ့ဆင္းရဲသားေတြအတြက္ေတာင္မွ ဒီဘတ္(စ)ကားေတြဟာ ေနာက္ဆံုးေရြးခ်ယ္စရာ ျဖစ္လို႔ ေနခဲ့ပါတယ္။



အဲဒီလို ေနာက္ခံအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ITSRI သုေတသနဌာနက လက္ရွိ လက္တင္အေမရိကားမွာ ေခတ္စားေနတဲ့ BRT စံနစ္ကို အစားထိုးစဥ္းစားဘို႔ တင္ျပခဲ့တာပါ။

BRT ဟာ ဘတ္(စ)ကားေတြကို ျမိဳ႔ျပယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈ ျပႆနာမွ ကင္းလြတ္ေစျပီး၊ ဘတ္(စ)မစီးလိုတဲ့ လူတန္းစားအလႊာစံုကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။

ITSRI သုေတသနဌာန ရဲ႔ တင္ျပခ်က္ေတြမွာ ပဲ့ကိုင္ေပးခဲ့တာကေတာ့ ITDP ရဲ႔ BRT Planning Guide ပါ။

BRT စံနစ္ျဖင့္ ဘတ္(စ)ကားမ်ားအား အသစ္တဖန္ ေမြးဖြားေစျခင္း




တီဟီရန္ဟာ သူ႔ရဲ႔ ပထမဆံုး BRT စံနစ္အတြက္ ျမိဳ႔လည္ေခါင္ ဧရိယာကို ျဖတ္သန္းသြာေးသာ အေရွ႔အေနာက္ သြယ္တန္းထားတဲ့ ေကာ္ရစ္ဒါကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။

ျမိဳ႔ေတာ္၀န္ မိုဟာမက္ ဘာဂါ ကာဇီဘတ္ ရဲ႔ ပေရာဂ်က္အေပၚ ခိုင္မာတဲ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳေပးခဲ့မႈက အီရန္သမၼတ ကေန တီဟီရန္တကၠသိုလ္အသိုက္အ၀န္းအထိ က်ယ္ေျပာတဲ့ ေ၀ဘန္ကန္႔ကြက္မႈေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဘို႔ မရွိမျဖစ္ အေရးပါခဲ့ပါတယ္။

ျမိဳ႔ေတာ္၀န္ရဲ႔ ေထာက္ခံမႈေၾကာင့္ တီဟီရန္ဟာ သူ႔ရဲ႔ ပထမဆံုး BRT စံနစ္မွာ ေခတ္မီဒီဇိုင္းအခြင့္အလမ္းေတြကို သံုးစြဲခြင့္ ရခဲ့တယ္။

ရလာဒ္က ၂၀၀၇-ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့ ပထမဆံုး BRT လိုင္းမွာ ဗယ္ညာယာဥ္ေၾကာ(၂)ခု ရဲ႔ အလယ္မွာ ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့သီးသန္႔ ေျပးလမ္း၊ ၾကိဳတင္အခေပးကဒ္(Prepaid RFID card)၊ တြဲဆက္ယာဥ္(Articulated Bus) တို႔ ပါ၀င္ခဲ့တယ္။

Articulated Bus တြဲဆက္ယာဥ္

ေျပးဆြဲတဲ့ ပထမဆံုးႏွစ္မွာဘဲ စီးနင္းသူ ၇၇%ထိ ထိုးတက္ခဲ့ျပီး၊ ေန႔စဥ္စီးနင္းသူ ၄၅၀,၀၀၀-ဦးရွိလာတယ္။ BRT စံနစ္ဟာ ဘတ္(စ)ကားအေျချပဳ လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကို အသစ္တဖန္ ေမြးဖြားေစခဲ့ျပီး၊ လူတန္းစားအလႊာသစ္ေတြကို လည္း ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီအလႊာေတြထဲမွာ ေကာ္လာျဖဴ ပညာတတ္ေတြ ပါ၀င္ျပီး၊ သူတို႔ဟာ ကိုယ္ပိုင္ကားနဲ႔ Taxi ေတြအစား BRT ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာပါ။

BRT လိုင္းရဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈ တစ္ခုကေတာ့ BRT လိုင္း၀န္းက်င္က လူေတြရဲ႔ အျမင္ကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့တာပါဘဲ။  BRT လိုင္းတည္ေဆာက္ေရးကါလမွာ အဲဒီ၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ ကုန္တိုက္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက BRT ေၾကာင့္ သူတို႔ လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္ဆိုျပီး ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုေတာ့ BRT ေၾကာင့္ သူတို႔လုပ္ငန္းေတြ ပိုအဆင္ေျပလာရတယ္လို႔ ဆိုေနၾကပါျပီ။

ဒီေအာင္ျမင္မႈေတြဟာ ျမိဳ႔ေတာ္၀န္ အပါအ၀င္ ျမိဳ႔ေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ ရဲ႔ ဒီပေရာဂ်က္အေပၚ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ ေထာက္ခံေပးခဲ့မႈက ITSRI ဌာနက ဒီဇိုင္းထုတ္တဲ့ BRT ကြန္ယက္ၾကီးတစ္ခုလံုး ေရွ႕ခရီးဆက္ႏိုင္ေအာင္ တြန္းအားေပးေမာင္းႏွင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။

လိုင္းအမွတ္(၁) အေရွ႔-အေနာက္ ေကာ္ရစ္ဒါ စတင္ဖြင့္လွစ္ျပီး၊ ဒီႏွစ္မွာ လိုင္း(၆)လိုင္းထိ ရွိလာခဲ့ျပီး၊ ေျပးဆြဲသည့္ ခရီးအရွည္ (176) ကီလိုမီတာအထိ ရွိကါ ခရီးသည္ (၁.၆)သန္းကိုေန႔စဥ္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။




ITDP  ရဲ႔ စီအီးအို ေ၀ါလ္တာဟြတ္ခ္ ဟာ မၾကာေသးမီက တီဟီရန္ကို ေရာက္ရွိလာျပီး၊ ျမိဳ႔ေတာ္မွာ ေျပးဆြဲေနတဲ့ BRT လိုင္းေတြကို အကဲျဖတ္ အဆင့္သတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

(၂)လိုင္းက ေငြအဆင့္ သတ္မွတ္ခံရျပီး၊ ေနာက္ထပ္(၂)လိုင္းက ေၾကးအဆင့္ပါ။

အခ်ိန္ကါလနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစံနစ္အေျပာင္းအလဲတစ္ခ်ိဳ႔ေၾကာင့္ ပထမဆံုး East-West Line ရဲ႔ အဆင့္ျမင့္ ဒီဇိုင္းစြမ္းရည္ေတြကို ေနာက္ထပ္တိုးခ်ဲ႔တဲ့ လိုင္းေတြမွာ အစံုအလင္ ထည့္သြင္းခြင့္မရခဲ့တာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါဘဲ။

BRT စံနစ္၏ အက်ိဳးေက်းဇူး

တီဟီရန္ BRT စံနစ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ သဘာ၀ေဂဟစံနစ္ ဆိုင္ရာ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြကို ျမိဳ႔ေတာ္က ခံစားခြင့္ ရရွိခဲ့တယ္။ ဒီစံနစ္ေၾကာင့္ ခရီးၾကန္႔ၾကာခ်ိန္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္အသံုးျပဳသူေတြဟာ BRT ဘတ္(စ)ကား ေျပာင္းစီးလာခဲ့ၾကတယ္။

ေနာက္ဆံုးတင္သြင္းလာတဲ့ ယာဥ္သစ္ေတြဟာ ဆီစား ပိုသက္သာတယ္။

ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေတြ သိသိသာသာ ေလ်ာ့ပါးလာတယ္။

ျမိဳ႔ေတာ္ေလထုဟာ သန္႔စင္မႈအခ်ိဳးျမင့္တက္လာခဲ့ျပီး၊ ကာဗြန္ထုတ္လႊတ္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ေလ့လာခ်က္ေတြအရ၊ BRT ဟာ ငယ္ရြယ္ျပီး၊ ေခတ္ပညာတတ္တဲ့ စီးနင္းသူေတြအဘို႔ ေန႔စဥ္လူေနမႈဘ၀ရဲ႔ စတိုင္တစ္ခုျဖစ္လာတယ္။

ဆာေဗးတစ္ခုမွာ အေမးခံတဲ့ လူ(၂၂၀၀)ေလာက္ထဲက ၆၅% က BRT ဟာ ျမိဳ႔လည္စီးပြားေရးရပ္ကြက္(CBD) ေတြအတြင္း ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈကို ေျဖရွင္းဘို႔ စံနမူနာပါဘဲလို႔ ယူဆပါသတဲ့။

တီဟီရန္ BRT စံနစ္မွာ

• အတက္အဆင္းျမန္ေစဘို႔ တံခါးေပါက္က်ယ္ေတြ မ်ားမ်ားထည့္ေပးထားတယ္။
• 
  
• ဘတ္(စ)ကားမွတ္တိုင္(Station) ေတြဟာ ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ခရီးသည္ေတြ လံုျခံဳဘို႔ ဒီဇိုင္းထုတ္ ေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။
• 
  
• ေလထုအပူခ်ိန္ ထိန္းညွိစက္ (Air-conditioner)
• 
  
• အိုမင္းမစြမ္းနဲ႔ မသန္မစြမ္းသူေတြ၊ ကေလးငယ္ေတြ တက္ဆင္းရ လြယ္ကူေအာင္ ဖန္တီးထားတယ္။
• 
  
• ဘတ္(စ)ကား ဆိုက္ေရာက္ခ်ိန္ အသိေပးေသာ စံနစ္ (Passenger's Information System)
• 
  
• အီလက္ထေရာနစ္ လက္မွတ္ (E-ticketing)
• 
  
• ယာဥ္တစ္စီးခ်င္းစီအား အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ေစာင့္ၾကည့္ကြပ္ကဲႏိုင္ေသာစံနစ္
• 
  
• မွတ္တိုင္မ်ားအားလံုးတြင္ လံုျခံဳေရးအတြက္ CCTV ကင္မရာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ေသာစံနစ္ တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

အက်ိဳးရလဒ္မ်ားအေနျဖင့္

• ျမိဳ႔ေတာ္၏ ေလထုအရည္အေသြးတိုးတက္လာျခင္း
• 
  
• ျမိဳ႔ေတာ္ေလာင္စာဆီသံုးစြဲမႈ လိုအပ္ခ်က္ ကို ေလွ့်ခ်ႏိုင္ျခင္း
• 
  
• အမွတ္(၁)လိုင္းေျပးဆြဲသည့္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ကာဗြန္ထုတ္လႊတ္မႈသည္ ၄၆% အထိေလ်ာ့က်သြားသည္။
• 
  
• အမွတ္(၂)လိုုင္းေပၚတြင္ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား၏ ေလာင္စာဆီသံုးစြဲမႈကို ေန႔စဥ္လီတာေပါင္း ၁.၅သန္းနီးပါး(၁,၄၉၅,၀၀၀) ေခၽြတာႏိုင္ခဲ့သည္။
• 
  
• ေနာက္ဆံုးျပီးစီးသည့္လိုင္းျဖစ္သည့္ အမွတ္(၇)လိုင္းေပၚတြင္ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္သံုးခရီးစဥ္စုစုေပါင္း၏ ၂၇%သည္ ယခုအခါ BRT ကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳလာသည္။

Sustainable Transport Magazine, ITDP ပါ  S. Mehdi Hashemi and Farshad Jalali ေရးသားေသာ Tehran’s Transport Turnaround ေဆာင္းပါးအား နားလည္မိသလို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။ အမွားအယြင္းရွိခဲ့ပါက ဘာသာျပန္သူ၏ ခ်ိဳ႔ယြင္းခ်က္သာျဖစ္ပါသည္။

သူတို႔ဆီက ျမိဳ႔ျပခရီးသြား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္

ျမန္မာျပည္ရဲ႔ စီးပြားေရးျမိဳ႔ေတာ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ရဲ႔ လူဦးေရဟာ (2011) မွာထုတ္ျပန္တဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခုအရ လူဦးေရ (10-Million)ေက်ာ္သြားပါျပီ။ သန္း(၇၀)ေသာ ျမန္မာျပည္လူဦးေရ ရဲ႔ (၇)ပံု (၁)ပံု ပမာဏပါ။( ေဒါက္တာေက်ာ္လတ္ ရဲ႔ ခန္႔မွန္းခ်က္နဲ႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကြဲလြဲပါတယ္။) ဒါဟာရန္ကုန္ကိုေန႔တစ္ဓူ၀ ၀င္ထြက္ေနတဲ့ ရပ္ေ၀းခရီးသြားေတြကို ထည့္မတြက္ထားေသးဘူး။



ေနျပည္ေတာ္လို ျမိဳ႔မ်ိဳးေပၚလာေပမယ့္လည္း ေနျပည္ေတာ္ဟာ ရန္ကုန္ျဖစ္လာဘို႔မလြယ္ပါဘူး။ ၀န္ထမ္းဦးေရ သိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ေနစရာေပးျပီး လူဦးေရကို တက္ေအာင္လုပ္ေပမယ့္လည္း အဲဒီ၀န္ထမ္းေတြဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ အေျခခ်မယ့္သူ အင္မတန္ရွားပါလိမ့္မယ္။ ေနျပည္ေတာ္အေျခက်စျပဳတဲ့ (၂၀၀၇) ကေနျပီးေတာ့ အခု(၂၀၁၂) ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း ေနျပည္ေတာ္ကို သြတ္သြင္းလိုက္တဲ့ လူဦးေရထက္ကို အဲဒီႏွစ္ေတြအတြင္း ရန္ကုန္ကို ေျပာင္းေရႊ႔ အေျခခ်လာတဲ့ လူဦးေရကပိုမ်ားတာကို စစ္တမ္းအခ်ိဳ႔ကေန ကၽြန္ေတာ္သတိထားမိပါတယ္။ အခုဆို ေနျပည္ေတာ္မွာ စီမံကိန္းေတြရပ္လိုက္တာေၾကာင့္ ေနျပည္ေတာ္လူဦးေရဟာ တစ္ဟုန္ထိုးတိုးတက္လာဘို႔ အခြင့္ပိုနည္းပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္ တစ္ေနရာ photo: popular journal

လူဦးေရ (၁၀)သန္းထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာျမိဳ႕ ျပ ကို Mega City လို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါတယ္။
ရန္ကုန္ကေတာ့ ၾကည့္ရင္းၾကည့္ရင္း Mega City တစ္ခုျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာပါျပီ။ တစ္ျပိဳက္နက္တည္းမွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမိဳ႔ေတာ္ ရန္ကုန္ရဲ႕ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကဏၰကို အလ်င္အျမန္ကုစားဘို႔ရာ လိုအပ္ေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာ၊ ေလာေလာ လုပ္ရန္ဟုမဆိုလိုပါ။ ဒါေကာင္းတယ္လို႔ တစ္ေယာက္ကေျပာလိုက္ လုပ္လိုက္၊ ဟိုဟာေကာင္းတယ္လို႔ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေျပာလိုက္ ဟိုဟာလိုက္လုပ္လိုက္နဲ႔ ေဆးျမီးတိုေပါင္းစံုၾကားမွာ သားေသရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ ျမိဳ႔ျပေတြကို မေရာက္ေစခ်င္လို႔ သူတို႔ဆီက ျမိဳ႔ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္းကို ဒီေန႔တင္ျပခ်င္တာပါ။

ရထားပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္

SMRT FROM SINGAPORE ON THE TRACK....UP TO 7 CARS IN A TRAIN

ေခတ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္တဲ့ ျမိဳ႔ျပတစ္ခုမွာ ရထားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစံနစ္ဟာ အေတာ္အေရးပါပါတယ္။
အေၾကာင္းက -
(၁) ရထားမွာ လက္ရွိရန္ကုန္က ဘတ္(စ)ကားေတြလို လမ္းလယ္ေခါင္ရပ္ျပီး လူအတင္အခ်လုပ္ေနလို႔ လမ္းပိတ္ရတာမ်ိဳးမရွိပါဘူး။
( LESS TRAFFIC CONGESTION ADVANTAGE )

ဆူးေလဘုရားလမ္းတြင္ လမ္းလံုးျပည့္ေနရာယူထားေသာ ဘတ္စကားမ်ား © Albert Normandin © Albert Normandin / Masterfile

(၂) ရထားဟာ ဘတ္စကားထက္ ၀န္တင္ႏိုင္မႈနဲ႔ ဆီစားႏႈန္းအခ်ိဳးမွာ အလြန္ကြာဟပါတယ္။
( FUEL CONSUMPTION ECONOMY )

(၃) ရထားဟာ တစ္စီးထဲနဲ႔ လူအမ်ားအျပားကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ရံုးဆင္းရံုးတက္ခ်ိန္ေတြမွာ ပံုမွန္ခုႏွစ္တြဲပါတဲ့ ရထားတစ္စီးဟာ လူ(၆၀၀)ခန္႔ထိ သယ္ပို႔ေပးႏိုင္ပါတယ္္။ ( MASS TRANSIT )

(၄) လူအမ်ားခရီးသြားတတ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအနီးမွာ ရထားလမ္းတစ္ခုသာ တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္ရင္ အလုပ္သြားအလုပ္ျပန္ အခ်ိန္ေတြမွာ ရထားဟာ အခ်ိန္ကုန္သက္သာေစပါတယ္။ ( TIME-SAVVY )

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ပါတ္ရထား ဘူတာစဥ္ျပ ပံု

သူတို႔ဆီကျမိဳ႔ျပေတြမွာ ရထားလမ္းေတြကို လူဦးေရသိပ္သည္းေသာ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ စီးပြားေရးရပ္ကြက္ေတြကို ျဖတ္သန္းေဖာက္လုပ္ထားၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲကမွ အဓိကက်တဲ့ ဘူတာေတြမွာ အနီးအနားတစ္၀ိုက္နဲ႔ ရထားလမ္း မေဖာက္လုပ္ႏိုင္ေသးတဲ့ ေနရာေတြကို ျဖတ္သန္းဆက္သြယ္ဘို႔ ဘတ္စကားဂိတ္ေတြထားရွိပါတယ္။ ( CONVENIENT ACCESS )

ျမိဳ႔ေတာ္တြင္းမွာေျပးဆြဲတဲ့ရထားအမ်ားစုဟာ third rail လို႔ေခၚတဲ့ သံလမ္းတစ္ေလွ်ာက္သြယ္တန္းထားတဲ့ high-Amp DC လွ်ပ္စီးေခ်ာင္း (သို႔) ေကာင္းကင္ဓါတ္ၾကိဳးမွ လွ်ပ္စစ္ကို အသံုးျပဳျပီး ခုတ္ေမာင္းပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားအသံုးျပဳထားလို႔ ျမိဳ႔ေတာ္တြင္း မလိုလားအပ္ေသာ ေလထုညစ္ညမ္းျခင္းျပႆနာကို မျဖစ္ေစပါ။ ( GREEN TRANSPORT )

An illustration of third-rail

ရထားကို (၅)မိနစ္တစ္စီးက် ေျပးဆြဲေနသည္ ဆိုပါစို႔။ ျမိဳ႔ေတာ္တြင္း ျဖတ္သန္းသြားတဲ့ ရထားလမ္းေတြဟာ ေျမျပင္မွာသာသြားေနမယ္ဆိုရင္ ကားေတြ၊လူေတြဟာ ရထားသံလမ္းကူးဘို႔ ေစာင့္လို႔ဆံုးေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရထားလမ္းေတြကို ေျမျပင္ကေနအေပၚျမွင့္ျပီး မိုးပ်ံရထားလမ္း(elevated track)ေပၚမွာ သြားေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တန္ဘိုးၾကီးေျမေနရာေပၚမွာ အထပ္ျမင့္ေဆာက္ထားတဲ့ ျမိဳ႔လယ္ေခါင္ရပ္ကြက္ေတြကို ျဖတ္တဲ့အခါ မိုးပ်ံရထားဟာ မတတ္သာတဲ့အဆံုး နည္းပညာအရေကာ၊ ကုန္က်စံရိတ္အရပါ ေစ်းၾကီးတဲ့ ေျမေအာက္ရထားလမ္းကို ျဖတ္သန္းရပါေတာ့တယ္။

အရွိန္နဲ႔ မိုးေပၚမွာသြားေနတဲ့ရထားမွာ လိုက္ပါတဲ့သူေတြေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းဘို႔ ရထားတိုင္းဟာ တံခါးအလံုပိတ္ျပီး air-con ျဖင့္ ventilation (သန္႔ရွင္းေသာ ေလအ၀င္အထြက္စံနစ္) တပ္ဆင္ထားရပါတယ္။

ရထားနဲ႔ခရီးသြားၾကတဲ့သူေတြမွာ တစ္ကိုယ္ေရသံုးလက္ဆြဲတန္ဆာပါလာမွာပါဘဲ။ ဒီလက္ဆြဲတန္ဆာေတြမွာ ေအာက္ေျခမွာဘီးတပ္ဆင္ထားတဲ့အခါ ရထားထဲအလြယ္တစ္ကူ ၀င္ေရာက္ဘို႔၊ ကေလးေတြကို လက္တြန္းလွည္းထဲထည့္ျပီး ဆြဲလာတဲ့အခါ လက္တြန္းလွည္းအလြယ္တစ္ကူ ၀င္ထြက္ႏိုင္ဘို႔ ၊ ဘီးတပ္လက္တြန္းလွည္းနဲ႔လာတဲ့ မသန္မစြမ္းသူေတြအဆင္ေျပေစဘို႔ရည္ရြယ္ျပီး ဘူတာစၾကၤန္ကိုရထားၾကမ္းခင္းနဲ႔ တစ္ေျပးညီပံုစံျပဳတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ (ပံုကိုၾကည့္ပါ)

MTR from Hong Kong.....safety gates opens only after the train has totally stopped......

ရထားလက္မွတ္

ရထားလက္မွတ္/ ကားလက္မွတ္အေၾကာင္း အက်ယ္ကိုေအာက္ပါပို႔စ္တြင္ ဖတ္ႏိုင္ပါသည္။

ipay (သို႔) ဟိုမေရာက္ဒီမေရာက္ ယာဥ္စီးခေပးကဒ္
https://www.facebook.com/note.php?note_id=335559886500247

ဘတ္(စ)ကား

Double Decker Scania

Piictures of buses in action at Toa Payoh HDB Hub aircon bus interchange to illustrate a snapshot of the transport system at work, and that it is working well for the commuters.

ဘတ္(စ)ကားအေၾကာင္းေရးမယ္ၾကံေတာ့ စကၤာပူမွာ စီးပြားေရးလုပ္ေနတဲ့ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ေျပာတဲ့စကားကို သြားသတိရတယ္။ ငါဒီမွာေရာက္တာ 10 ႏွစ္ေက်ာ္ျပီ။ ဒီဘတ္(စ)ကားၾကီးေတြေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတာ တစ္ခါမွမၾကံဳဖူးဘူးတဲ့။ သူတို႔ဆီမွာ ရထားနဲ႔ ဘတ္(စ)ကားေတြကို စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းက တစ္ဦးတည္းပါ။ ထိုဘတ္(စ)ေမာင္းတဲ့သူဟာ ကားေမာင္းတတ္ရံုနဲ႔ မရပါဘူး။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး၊ လူမႈဆက္ဆံေရး အကုန္လံုးနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးျပီးမွ ခန္႔ပါတယ္။ ခန္႔ျပီး တန္းေမာင္းလို႔မရေသးပါဘူး။ စံနစ္တက် ထပ္ျပီး ထရိန္နင္ ေပးပါေသးတယ္။ အဆင့္ဆင့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြကို ေက်ာ္လြန္ျပီးမွ ကားေပၚတက္ေမာင္းရတာပါ။

ျမိဳ႔ေတာ္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးမွာသံုးတဲ့ ေခတ္မီဘတ္(စ)ကားၾကီးေတြဟာ လူဆင္းရ၊ တက္ရလြယ္ကူေအာင္ျပဳလုပ္ေပးထားၾကပါတယ္။ ပလက္ေဖာင္းေပၚကေန ေျခတစ္လွမ္းအကြာမွာဘဲ ဘတ္စကားေပၚေရာက္သြားျပီး၊ အတက္အဆင္းအစား ဆင္ေျခေလွ်ာ ေလွ်ာက္လမ္းနဲ႔တင္ဘဲ ကိုယ္ထိုင္မယ့္ေနရာကိုေရာက္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါ ဘတ္စကားေပၚမွာ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ အလြယ္တက္လို႔ရဘို႔ အဆင္ေျပေအာင္ ေနရာဖန္တီးေပးထားပါတယ္။ ဘတ္စကားရဲ႔ အေပါက္၀ၾကမ္းခင္းက လမ္းမ်က္ႏွာျပင္ကေနတိုင္းရင္(၈)လက္မ၀န္းက်င္ရွိပါတယ္။ အေပါက္ၾကမ္းခင္းကို အလြယ္တစ္ကူတင္လို႔ခ်လို႔ရေအာင္လုပ္ထားလို႔ ဘတ္(စ)ကားကို ပလက္ေဖာင္းနဲ႔ ကပ္ျပီးရပ္လိုက္တဲ့အခါ (၆)လက္မျမင့္တဲ့ ပလက္ေဖာင္းေပၚက ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ဟာ ခ်ေပးတဲ့ၾကမ္းခင္းကေန ကားေပၚအလြယ္တစ္ကူေရာက္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အေပါက္နဲ႔ တည့္တည့္မွာ ကြက္လပ္လုပ္ေပးထားျပီး၊ ကိုယ့္ဘီးတပ္ကုလားထိုင္(wheel chair)ကို ရပ္ျပီးတဲ့ေနာက္ မလႈပ္ေစရန္ ခါးပတ္နဲ႔ ထိန္းထားလို႔ ရပါတယ္။

pls ask driver to service ur wheelchair

အျမန္ဘတ္(စ)ကားၾကီးေတြ(ဥပမာ-ေလဆိပ္သြားတဲ့ ဘတ္စကားေတြ) မွာ ယာဥ္ေမာင္းေနာက္ေၾကာနဲ႔ အေပၚထပ္တက္တဲ့ ေလွခါးရင္းၾကားမွာ Luggage Rack အထုပ္တင္ရန္စင္ရွိပါတယ္။

လံုျခံဳေရးအတြက္ ကားအတြင္း CCTVကင္မရာတပ္ဆင္ထားပါတယ္။ ထို႔နည္းတူ ဘတ္(စ)ကားယာဥ္ေၾကာအတြင္းစည္းကမ္းမဲ့ ေမာင္းႏွင္ၾကတဲ့ ယာဥ္မ်ားနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေန( ဥပမာ-accident ) ေတြကို မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ဘို႔  ကင္မရာလည္းပါပါတယ္။ ကားေတြကို GPS စံနစ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ထားျပီး ကားရဲ႕ ေရာက္ရွိတည္ေနရာကို သက္ဆိုင္ရာစံနစ္အတြင္း သတင္းပို႔လႊတ္ပါတယ္။ ထိုသတင္းပို႔ခ်က္အေပၚမူတည္၍ ဘတ္(စ)ကားမွတ္တိုင္မွာ ေထာင္ထားတဲ့ LED board ေတြမွာ ထိုမွတ္တိုင္သို႔ ဘတ္စကားေရာက္ရွိခ်ိန္ကိုေဖာ္ျပေပးပါတယ္။

LED Display in Bus stop

LED board မရွိတဲ့မွတ္တိုင္ေတြမွာေတာ့ next bus လိုမ်ိဳး sms service ေတြကေန ေနာက္ေရာက္မည့္ Bus ဘယ္အခ်ိန္လာမလဲဆိုတာကို ေမးလို႔ရပါတယ္။ ထို႔နည္းတူ ကားတြင္းတပ္ဆင္ထားတဲ့ LED monitor မွာေနာက္ေရာက္မည့္ မွတ္တိုင္ကို ေဖာ္ျပေပးသလို စပီကာမွလည္း ေၾကျငာေပးပါတယ္။

ဘာလိုေသးလည္းအခ်စ္ရယ္လို႔ေမးရင္ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္လို႔ ခရီးသည္ေတြဆီက ျငီးညဴသံေတြလာတုန္းပါဘဲ။ မနက္ခင္းရံုးတက္ခ်ိန္မွာ လက္ျပတားေပမယ့္ ဘတ္(စ)ကားက မရပ္ေပးဘူးလို႔ လူထုေအာ္လံကေန တင္ျပတာ ေတြ႔ဘူးပါတယ္။ မနက္ခင္းနဲ႔ ညေန ရံုးတက္ရံုးဆင္းခ်ိန္ (peak hour) ေတြမွာ Bus နဲ႔ ရထားေတြကို ပိုျပီးစိပ္စိပ္ေျပးဆြဲေပးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘတ္စကား ဒရိုင္ဘာ (Bus captain) ဟာ သူ႔ကားမွာ ေနာက္ထပ္လူထပ္တက္ခြင့္ေပးရင္ ကားေပၚပါ ခရီးသည္ေတြအတြက္ အရမ္းၾကပ္ညပ္ေနလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆရင္ ဆင္းမယ့္သူလည္းမပါဘူးဆိုရင္ မွတ္တိုင္မွာ ခရီးသည္ရပ္ေစာင့္ေနေပမယ့္လည္း ဆက္ေမာင္းခြင့္ရွိသလို၊ တက္မယ့္လူကိုလည္းတားျမစ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီလို တိုင္ၾကားခ်က္ေၾကာင့္ driver ကိုအေရးမယူပါဘူး။ ဒီ့အစား အတိုင္အေတာထူတဲ့ ေနရာေတြကို ေျပးဆြဲတဲ့ bus အေရအတြက္ကို ထပ္တိုးပါတယ္။

လူမ်ားတဲ့ မွတ္တိုင္ေတြမွာ ဘတ္(စ)ကားတိုင္းရပ္ပါတယ္။ လူနည္းတဲ့အခါ ဘတ္(စ)ကား မွတ္တိုင္နားနီးရင္ အရွိန္ေလွ်ာ့ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ဟြန္းသံတစ္ခ်က္ေပးျပီး လူကို သတိေပးပါတယ္။ ဒီအခါ ဘတ္စကားနံပါတ္ကို ၾကည့္ပါ။ မိမိစီးမယ့္ကားဆိုရင္ လက္ျပတားပါ။ အနားေရာက္လို႔မွ လက္မတားရင္၊ ဘတ္(စ)ကားေပၚ ဆင္းမယ့္ခရီးသည္လည္းမပါဘူးဆိုရင္ မရပ္ေတာ့ဘဲ ဆက္ေမာင္းသြားပါလိမ့္မယ္။

ဘယ္ေလာက္ဘဲ ျပည့္စံုေအာင္ ဖန္တီးေပးထားေပမယ့္ သူတို႔မွာလည္း အားနည္းခ်က္အခ်ိဳ႕ ရွိေနပါေသးတယ္။ ကားေပၚမွာ ရထားေတြလို မွတ္တိုင္စဥ္ေျမပံုကို ထင္သာျမင္သာ မခ်ိတ္ဆြဲထားပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခု မွတ္တိုင္တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုအၾကား distance အကြာအေ၀းဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲဆိုတာလည္း မသိရပါဘူး။ distance ကို ဘာလို႔ သိဘို႔လိုသလဲဆိုေတာ့ လက္မွတ္ခက အခ်ိဳ႔ေနရာမွာ မွတ္တိုင္အစား taxi ေတြလို distance နဲ႔ ယူလို႔ပါ။

TAXI



တကၠစီ မွန္ရင္ မီတာနဲ႔ ပါ။ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီနဲ႔ သံုးဘီးေတြကေတာ့ မီတာမပါၾကပါဘူး။ ၾကိဳက္ေစ်းပါဘဲ။
တကၠစီခတြက္ပံုဟာ သာမာန္လူတစ္ေယာက္အဖို႔ နားလည္ရန္ခက္ခဲပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း သိရေအာင္ singapore တကၠစီခ ဇယားကို ေအာက္ပါ link မွာေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။

http://www.taxisingapore.com/taxi-fare/

ကားေပၚမွာ ဘက္စံုသံုး  LCD panel တစ္ခုပါပါတယ္။ touch  screen ပါ။ အဲဒီဖန္သားျပင္ေပၚမွာ ကုမၸဏီပင္မ ကြန္ယက္မွ on-call taxi bid မ်ား၊ လမ္းပိတ္ဆို႔မႈသတင္းမ်ား၊ တက္ေနပါတယ္။ ထို႔ အတူ GPS ကိုလည္းထို board ေပၚမွာ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ bluetooth ့headset ကေန ပင္မရံုးကြပ္ကဲေရးဌာနကို walkie-talkie ေျပာလို႔ရတယ္။

The control panel view of a taxi.. အေပၚက ပင္မဖန္သားျပင္၊ ဂီယာေဘးနားက ေငြေပးကဒ္ဖတ္စက္၊ ညာဖက္အလယ္ မွ စာလံုးအနီလင္းေနသည္မွာ မီတာျဖစ္သည္။

ကားခေပးတဲ့အခါ ကဒ္ေတြနဲ႔ေပးရင္ နည္းနည္းအင္ပါတယ္။ ေငြသားဘဲလိုခ်င္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပးလို႔ရတယ္။ credit card၊ က်ေနာ္ အရင္တင္တဲ့ ပို႔စ္ "i-Pay (သို႔မဟုတ္) ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္ ယာဥ္စီးခေပးကဒ္" ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ cash card၊ ဘတ္စကားစီးတဲ့ကဒ္၊ စတာေတြေပးလို႔ရတယ္။ ေပးျပီးတာကို receipt ေတာင္းရင္ ထုတ္ေပးပါတယ္။

တကယ္လို႔ ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ေနရာဟာ လမ္း (၂)မ်ိဳး (၃)မ်ိဳးေလာက္နဲ႔ သြားလို႔ ရတဲ့ ခရီးမ်ိဳးဆိုရင္ ကိုယ့္ကို ဘယ္လမ္းကသြားခ်င္လဲလို႔ ေမးလိမ့္မယ္။ ကိုယ္သြားေစခ်င္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကိုေျပာပါ။ မေရရာရင္ သူ႔ကို ဆရာမလုပ္ပါနဲ႔။ မနက္ခင္း ရံုးသြားခ်ိန္မွာ ပံုမွန္လမ္းအတိုင္းသြားရင္ ကားပိတ္တာနဲ႔ ခရီးမတြင္လို႔ သူတိို႔ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ျဖတ္လမ္းေတြကေန သြားတတ္ပါတယ္။

ဘန္ေကာက္လို tourist မ်ားတဲ့ ျမိဳ႔ေတြမွာ taxi နဲ႔ သံုးဘီးေတြဟာ မီတာတက္ေအာင္ ပတ္ေနတာမ်ိဳးေတြ၊ အပိုေၾကးေတာင္းခံတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးၾကံဳရင္ tourist police ကို တိုင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ 199 လို service ေတြေတာင္ လူေတြက အသံုးမ၀င္လို႔ လ်စ္လ်ဴရႈထားတာ ၾကာပါျပီ။

BRT အတြက္ သြင္းလာတဲ့ ကားၾကီးေတြလည္း လိုင္းေတြထဲ ေရာက္ကုန္ျပီ။ iPay စက္ေတြလည္း ဘယ္သူမွ် မသံုးၾကေတာ့ျပီ။ ဒါ က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္။ တစ္တိတိ နဲ႔ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ၾကသည္။ သတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ား၊ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ႏိုင္ငံျခား ေလ့လာေရး ခရီးမ်ားျဖင့္ ေငြျဖဳန္းတီးၾကေလသည္။ ဟိုလူ႔ငဲ့ ဒီလူငဲ့ ျဖင့္ ပါတ္သက္ရာ ပါတ္သက္ေၾကာင္း အက်ိဳးစီးပြားမ်ားအား ကာကြယ္ၾကေတာ့သည္။