ရန္ကုန္ ယာဥ္ၾကာၾကပ္တည္းမႈ ကပ္ဆိုးကို စက္ဘီးျဖင့္ ျဖတ္သန္းျခင္း (၁)

ရန္ကုန္က ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈ ျပႆနာ

ရန္ကုန္ ယာဥ္ၾကာၾကပ္တည္းမႈ ကပ္ဆိုးကို စက္ဘီးျဖင့္ ျဖတ္သန္းျခင္း (၁)
  
By Douglas Long

ျပီးခဲ့တဲ့အပါတ္က ရန္ကုန္ျမိဳ႔ျပင္မွ ျမိဳ႔တြင္းသို႔ (၁၃)မိုင္ စက္ဘီးစီးနင္းျပီးတဲ့ တစ္မနက္မွာ က်ေနာ္ ဒီအက္ေဆး/ရင့္ဖြင့္စာကို ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ စက္ဘီးစီးလာခဲ့တဲ့ခရီးစဥ္အတြင္း ခပ္ဆိုးဆိုး ယာဥ္ေမာင္းေတြရဲ႕ ကားေတြက က်ေနာ့္ကို (၅) ၾကိမ္ (၆)ၾကိမ္ေလာက္ တိုက္မိမလို ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအက္ေဆးဟာ ရန္ကုန္မွာ စက္ဘီးစီးၾကတဲ့ အျခားသူေတြအတြက္ေတာ့ ထူးဆန္းတဲ့ ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီရင္ဖြင့္စာမွာ ရန္ကုန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ စိတ္ရႈပ္ေထြးစရာ ေကာင္းတဲ့ ကိစၥေတြကို အမ်ားနားလည္ေအာင္ အားထုတ္ထားပါသည္။

ရန္ကုန္မွာ စက္ဘီးစီးသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြအထဲက တစ္ခုက တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ပိုပိုဆိုးလာတဲ့ ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈကေန ကင္းလြတ္ျပီး၊ သင့္ကို ေႏွာင့္ေႏွးမႈ မရိွ ခရီးသြားလာႏိုင္ျခင္းပါ။ ဒါေပမယ့္ စက္ဘီးစီးသူတစ္ဦး ျဖစ္မႈေၾကာင့္ ရန္ကုန္ကားၾကပ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲ ဒီလိုလူမ်ိဳးေတြေၾကာင့္လည္း ပါတယ္ ဆိုျပိး၊ လက္ညွိဳးထိုး ခံရႏိုင္ပါေသးတယ္။ ရန္ကုန္ကားၾကပ္ရတာ လမ္းေပၚမွာ ကားေတြ မ်ားလာတာ တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ခံေတြရဲ႕ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရိုင္းျပတဲ့၊ အတၱဦးစားေပးတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းႏွင္မႈ အေလ့အထလည္း ပါပါတယ္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႔က ကားေမာင္းသူ အေတာ္မ်ားမ်ားၾကားမွာ က်င့္သံုးတဲ့ အဘိဓမၼာက ယာဥ္ေမာင္းႏွင္ခ်ိန္ (၃)စကၠန္႔ေလာက္ ေလ်ာ့ဘို႔ဆိုရင္ လိုအပ္တာ ဘာဘဲလုပ္လုပ္ တရားတယ္ ဆိုတဲ့ အဘိဓမၼာပါ။ တကယ္လို႔မ်ား အဲဒီလို အလ်င္လိုမႈေၾကာင့္ လူေတြ၇ဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ကို ထိခိုက္လာမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး၊ တစ္ျခားလူေတြ ပိုဒုကၡေရာက္ ေႏွာင့္ေႏွးကုန္တာမ်ိဳး၊ ပါတ္ပါတ္လည္ ကိုက္(၅၀၀) ေလာက္ထိ ကားေတြ ပိတ္ကုန္မယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ရိွခဲ့ရင္ေတာင္မွ ဒီအဘိဓမၼာက ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဂရုမစိုက္ဘို႔ သူတို႔ကို သြန္သင္ပါတယ္။

ျမိဳ႔ေတာ္ ယာဥ္ထိန္းရဲ အကုန္လံုးနီးပါးေလာက္ဟာ ဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဘို႔ရာ ဘယ္လိုမွ အသံုးမ၀င္သလို ယာဥ္ထိန္း နည္းပညာ ကၽြမ္းက်င္မႈမွာလည္း ျပႆနာရိွပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ ေျဖရွင္းရမယ္၊ ငါတို႔မွာ တာ၀န္ရိွတယ္လို႔ တစ္ခ်ိဳ႕ရဲေတြကေတာ့ ခံယူၾကတာမ်ိဳး ရိွႏိုင္ေပမယ့္၊ အမ်ားစုကေတာ့ လမ္းေထာင့္ေတြမွာ ရပ္၊ ၀ီစီ တစ္ရႊီရီႊ မႈတ္ရံုနဲ႔ ဒီကားပိတ္ဆို႔မႈေတြကို မ်က္လွည့္ဆန္ဆန္ အပ္ခ်ေလာင္းဆိုျပီး ရွင္းထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ျမင္ေနၾကပံု ရပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သူတို႔ ဒီလို လုပ္ေနတာဟာ ပါတ္၀န္းက်င္ကို အသံညစ္ညမ္းေစမႈေတြသာ ပိုျဖစ္ေစျပီး၊ သူတို႔ကို ၾကည့္ရတာ အေတာ္ ကိုးရိုးကားယား ႏိုင္ပါတယ္။

ကမာၻတစ္လႊား ျမိဳ႔ျပ စီမံကိန္း ပညာရွင္ေတြက စက္ဘီးစီးနင္း ခရီးသြားလာမႈဟာ လူေတြကို ယာဥ္ေၾကာ ၾကပ္တည္းမႈမွ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရံုတင္ မကဘဲ တကယ္လို႔သာ လူေတြကို သူတို႔ကားေတြကိုထဲက ထြက္ျပီး၊ စက္ဘီးေျခနင္းေတြအေပၚ ပိုမို အားကိုးၾကဘို႔ တိုက္တြန္းႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ အဲဒီယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈကိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာ ေတြ႕ရိွခဲ့ၾကပါတယ္။
 
 အတိုခ်ံဳ႕ ဆိုရရင္ တကယ္လို႔ သင္က စက္ဘီးစီးနင္းၾကဘို႔ တိုက္တြန္းမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္လူေတြ စက္ဘိးစီးလာၾကမယ္။ လူေတြမ်ားမ်ား စက္ဘီးစီးလာၾကရင္ လမ္းေပၚက ကားေတြလည္း ေလ်ာ့ကုန္မွာပါ။

အေမရိကန္တစ္လႊား ျမိဳ႔ၾကီးမ်ားရဲ႕ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း တိုးတက္လာဘို႔ အားစိုက္လႈပ္ရွားေနတဲ့ အေမရိကား စမတ္က်က် တိုးတက္ေစေရး ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အဖဲြ႕ရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွာ ဒီလို ေရးထားပါတယ္။

“လမ္းေတြကို ကားမ်ားအတြက္သာ သီးသန္႔ ဒီဇိုင္းလုပ္ထားျခင္းသည္
လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊
စက္ဘီးစီးျခင္းနဲ႕
လူထုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားကို အသံုးျပဳျခင္း
စတဲ့ ပိုမို ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ခရီးသြားလာျခင္းကို
ေရြးခ်ယ္စရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ဆံုးရႈံးေစပါသည္”……တဲ့။

လူေတြကို သူတို႔ ကားေတြထဲက ထြက္လာေစဘို႔ ေယဘုယ် သံုးၾကတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုက ျမိဳ႔ျပ စီမံကိန္းေတြမွာ စက္ဘီးသီးသန္႔လမ္းေတြ ထည့္သြင္း ေရးဆဲြျခင္းပါ။

သုေတသန ပညာရွင္ Ralph Buehler နဲ႔ John Pucher တို႔က အေမရိကန္ ျမိဳ႔ျပ(၁၀၀)မွ (၉၀)အား သုေတသန တစ္ခုလုပ္ခဲ့ျပီး၊ ဒီဆန္းစစ္ခ်က္ကို ၂၀၁၁-ခုႏွစ္မွာ ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေလ့လာခ်က္အရ စက္ဘီးစီး သီးသန္႔လမ္းေတြ ပိုလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ ျမိဳ႔ေတြမွာ စက္ဘီးစီးနင္း ခရီးသြားလာမႈ ပိုမ်ားပါတယ္။

ေနာက္ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ စက္ဘီးစီးလမ္း ရိွတဲ့ ျမိဳ႔ေတြမွာ ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈ ဟာ ပိုမို နည္းပါးျပီး၊ စက္ဘီးလမ္း ျဖတ္သန္းသြားတဲ့ စီးပြားေရး ရပ္ကြက္ေတြမွာ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္းေတြ ပိုျဖစ္ထြန္းတာ ေတြ႕ရတယ္။

ကံအေၾကာင္းမလွစြာပဲ ရန္ကုန္ ယာဥ္ထိန္းတပ္ဖဲြ႕ နဲ႕ ျမိဳ႔ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မီတီ တို႔ဟာ ဒီအသိကို နားလည္ႏိုင္စြမ္း မရိွသူေတြအထဲ အပါအ၀င္ ျဖစ္ေနတယ္။

ရန္ကုန္မွာ စက္ဘီးစီးနင္းတာနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး အျမဲတမ္း သူတို႔မွာ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ရိွျပီး၊ အဲဒီ နည္းေတြကို ဖက္တြယ္ထားဆဲပါဘဲ။

ယာဥ္ေၾကာေတြ ပိုၾကပ္လာလား ? ဘာလို႔ ၾကပ္တာလဲေဟ့၊ စက္ဘိးသမားေတြ မစီးေစနဲ႔။ ကားၾကပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ လူေတြကို ေမာ္ေတာ္ကားေတြကိုပဲ စီးဘို႔ ဦးတည္ခ်က္ထား ေဆာင္ရြက္ၾက။
သူတို႔ေျပာတဲ့ အဲဒီကားၾကပ္တဲ့ ေနရာေတြဟာ ပိုျပိးတိတိက်က် ဆိုရရင္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ အဆိုးဆံုးေနရာေတြေပါ့။

၂၀၀၃-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္(၅)ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္ ယာဥ္ထိန္းတပ္ဖဲြ႕ကေန အဓိက လမ္းမၾကီးမ်ားေပၚတြင္ စက္ဘီး စီးနင္းျခင္း မျပဳရ လို႔ စည္းကမ္းထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီလမ္းေတြကေတာ့ ျပည္လမ္း၊ ကမၻာေအး ဘုရားလမ္း၊ ဦး၀ိစာရလမ္း၊ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း နဲ႔ ကန္ေတာ္ၾကီး ပါတ္လမ္းတို႔ပါ။

ယုတၱိေဗဒသေဘာအရ စဥ္းစားလွ်င္ ျမိဳ႔လည္ေခါင္ ရပ္ကြက္ေတြဟာ ယာဥ္ေတြကို ပိုမို ကန္႔သတ္ျပီး၊ လူေတြကို ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသံုးျပဳမႈ ေလွ်ာ့ခ်ဘို႔ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ေနရာေတြပါ။ ဒီ့အစား ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔ ၾကပ္ေတာက္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ စက္ဘီးစီးျခင္းကို တားျမစ္လိုက္ပါတယ္။

ဒီဧရိယာဟာ ေျမာက္ဘက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း အစအဆံုး၊ ေတာင္ဘက္မွာ ကုန္သည္လမ္း၊ အေနာက္ဘက္မွာ ဘုန္းၾကိးလမ္း နဲ႔ အေရွ႕ဘက္မွာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း တို႔ျဖင့္ ေဘာင္ကြပ္ထားေသာ ဧရိယာပါ။

ဥပေဒ ေရွေနာက္ မညီတာ တစ္ခုက ျမိဳ႔ထဲသို႔ ဦးတည္လမ္းေတြမွာ ၂၄-နာရီလံုး စက္ဘီးစီးနင္းျခင္းကို တားျမစ္ထားျပီး၊ အဲဒီ ျမိဳ႕လည္မွာေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ မနက္(၅)နာရီကေန ည(၁၁)နာရီအတြင္းသာ သက္ေရာက္ပါတယ္။

ရန္ကုန္မွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ တစ္ေန႔တစ္ျခား ဆိုးလာေပမယ့္ ဒီအေတြးအေခၚကေတာ့ မေျပာင္းလဲပဲ တည္ရိွဆဲပါဘဲ။ နည္းနည္းေလးေတာင္ မေျပာင္းပါဘူး။

ဒီလ ေစာေစာပိုင္းမွာ ရန္ကုန္ ျမိဳ႔ေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရိွသူတစ္ဥိးက ျမန္မာတိုင္း(မ္) ဂ်ာနယ္ကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“ရန္ကုန္ဟာ မႏ ၱေလး လို စက္ဘီးျမိဳ႔ေတာ္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ စက္ဘီးစီးသူေတြကို ခြင့္ျပဳဘို႔ ဘာအစီအစဥ္မွ် မရိွပါဘူး”

သူေျပာတဲ့ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ အေတြးအေခၚကို က်ေနာ္တို႔ အျခားနယ္ပါယ္တစ္ခုမွာ သြားသံုးၾကည့္ရေအာင္။

လူနာ : ဆရာ…က်ေနာ့္ ကင္ဆာက်ိတ္ကို ခဲြစိပ္ဘို႔ ဘာေတြ စီစဥ္ထားပါသလဲ …ဆရာ

ဆရာ၀န္ : ခင္ဗ်ားက ကင္ဆာ ျဖစ္ေနျပီးသားလူေလ...။ ခင္ဗ်ား ကင္ဆာ အက်ိတ္လံုးကို ခဲြစိပ္ဘို႔ က်ေနာ္ ဘာမွ် စီစဥ္စရာ မလိုပါဘူး။

လူနာ : ဗ်ာ…..!!!! ….